Bu cirit oyununun yöresel geleneğince oyunu oynayacak olan at binicileri oyun alanında göründükleri esnada onlar için davullar ve zurnalar çalmaya başlar. Biniciler iki ayrı yöne dağılarak yüz metre aralık oluşturacak şekilde, ikili sıralar halinde karşı karşıya dizilirler. Bu sıralanan atlıların ellerinde ciritleri bulunur. Aralarından bir binici otuz metre ileri çıkar.
Karşısına dizilen diğer binicilerden birinin adını söyleyerek elindeki ciridi ona doğru atar ve hızlıca geriye çekilir. Geriye çekildiği esnada kaçmaya başlar. Daha sonra kendisine cirit atılan binici, ilk ciriti atan biniciyi kovalar. Yakınlaştığı esnada kendi ciridini ona atar. Bu cirit atılma esnasında ata değerse acemilik sayıldığından, ciridi atan kişi alay konusu olur ve oyundan çıkartılır. Fakat bu ciridi atarken dikkatli olmak gerekir çünkü kimi zaman ölümcül yaralara sebep olabilir.
Fakat günümüzde bu oyunu oynayanlardan yana hiç bir ölüm haberi gelmemiştir. Oyun devam ederken, kaçan atlının sırasında bulunan bir kişi daha hızla çıkar ve kaçan arkadaşını kovalayan atlıdan korumak için o da onu kendi ciridini atarak korumaya çalışır. Kısacası ciridi atan hem kendini savunmak zorunda hem de kaçan atlıyı yakalamak zorundadır. Oyunu kazanmak için ise ciridi rakibine bir kere değdirmek gerekir. Anadolu’nun bazı bölgelerinde bu oyun halen oynanır.
Cirit oyunu Anadolu’nun ilk oyunlarından biri olarak geçer. Bu oyun atın üzerinde oynanıyor ve çok eski bir Türk oyunu olarak bilinir. Oynayan kişiye bazı becer kazandırır. Yani, çeviklik, ata hakimiyet ve sağlamlık gibi at sürme becerileri demek yerinde olur. Türk ordularının atlı birlikleri zamanının en iyi atlıları olarak anılması, bu oyunun sıklıkla oynanmasıyla da bağlantılıdır. Bu oyun bir erkek oyunu olarak geçer. Günümüzde, eski değeri olmasa da Anadolu’nun çeşitli yerlerinde bir ata sporu olarak adlandırılarak bu oyun oynanıyor.
Cirit oyununu oynamak için gereken bazı kurallar mevcuttur. Bu kurallar;
Bu oyunda birçok değişik terim bulunur. Bu terimlerden bazıları şöyle.
Bu gibi benzer çok fazla terim bulunur. Fakat en çok kullanılan terimler bu şekildedir.
Bu oyunun diğer adı ”Çavgan” olarak bilinir. Türklerin yüzyıllardan beri oynadığı ata oyunudur. Osmanlı döneminde de özellikle oynanan bu oyun, 2. Mahmut tarafından tehlikeli bir oyun olduğu gerekçesi ile 1826 yılında yasaklamıştır. Fakat bu oyunun kökü tüm Türk’leri etkileten bir tarihe sahiptir. O sebeple bu yasağa fazla uyulmamış ve oyun oynanmaya devam etmiştir. Günümüzde de halen, Balıkesir, Konya, Kars, Erzurum ve Bayburt gibi illerimizde halen oynanmaktadır. Ayrıca Türkiye dışında, İran, Afganistan ve Türkistan Türkleri ile Türklerle meskûn diğer Asya yörelerinde bu oyun, canlılığını ve geleneğini sürdürüyor.
Şenlikler, Çeşitli kutlamalar ve etkinlikler kurmak için bazı yörelerde halen bu oyun oynanıyor. Bu yöreler;
Her yıl Ertuğrul Gazi Törenleri sebebiyle Eylül Aylarının ikinci pazar günleri Söğüt’te bu oyun oynanır.
SporDurağı. “Spor Terimleri”. Erişim 9 Haziran 2022. https://sporduragi.com/