Force majeure, bir sözleşme ya da anlaşma sürecinde meydana gelen beklenmedik ve kaçınılmaz olayların sonucunda tarafların yükümlülüklerini yerine getirememe durumunu ifade eder. Bu makalede, force majeure kavramını detaylıca ele alarak, ne zaman ve nasıl kullanılabileceğini açıklıyoruz. Ayrıca, force majeure hükümlerinin sözleşme sürecinde nasıl yer alması gerektiğini ve meydana gelen olaylara dair tarafların haklarını korumak için neler yapılabileceğini anlatıyoruz. Force majeure hükümlerinin önemi ve işleyişi hakkında bilgi edinmek isteyenler için bu makale oldukça faydalı olacaktır.
Force majeure, kısaca “olağanüstü hâl” anlamına gelmektedir. Birçok hukuki sözleşmede yer alan bir madde olarak, sözleşme şartlarının dışında gerçekleşen kaçınılmaz, beklenmeyen ve kontrol edilemeyen durumları ifade eder. Bu durumlar, tarafların sözleşmeyi tam olarak yerine getirmesini engeller ve sorumlulukları hafifletir.
Bir olayın force majeure olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki kriterleri sağlaması gerekmektedir:
Force majeure kapsamına girebilecek bazı örnek durumlar şunlardır:
Force majeure durumlarının hukuki olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekmektedir:
Force majeure, olağanüstü hâller karşısında tarafların sözleşme yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda devreye giren bir kavramdır. Bu durumlar, tarafların kendi iradeleri dışında gerçekleşen kaçınılmaz olaylardır ve sorumlulukları hafifletir. Ancak, force majeure durumunda mutlaka sözleşme şartlarına uygun hareket etmek ve bildirim sürelerine dikkat etmek gerekmektedir.
Force majeure durumu, olağanüstü hâlin devam ettiği süre boyunca geçerlidir. Olayların sona ermesiyle birlikte taraflar, sözleşme şartlarına dönülmesi gerektiğini kabul etmek zorundadır.
Force majeure durumunda tarafların sorumluluğu hafifler. Taraflar, bu durumun gerçekleşmesiyle birlikte yükümlülüklerini tam olarak yerine getiremeyebilir ve bu nedenle karşı tarafa karşı sorumlulukları azalır.
Force majeure durumu, sözleşme şartlarının geçici olarak askıya alınmasına veya değiştirilmesine neden olabilir. Taraflar, force majeure durumunda değişiklikler yapmak için anlaşabilirler.
Force majeure durumunun kanıtlanması için tarafların olayın gerçekleştiğini, etkilediği tarafları ve neden kontrol edilemez olduğunu gösteren delillere sahip olmaları gerekmektedir.
Force majeure durumunda, taraflar olayların gerçekleşme olasılığını öngörebilir ve önlemler alabilirler. Ancak, bu tedbirler durumu tamamen ortadan kaldırmayabilir ve yine de force majeure olarak kabul edilebilir.