Yukarıda adı geçen eser, kültür-sanatımızın yeni yüzlerinden Dr.Çiğdem Arat Bilgen’in özverili çalışmalarıylaKoç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi‘nin katkılarıyla VEKAM Yayını No:53 koduyla 2020 Mart ayında yayınlandı.
Tokat Müzesi kurucularından, Mehmet Besim Karagülle (1889-1938) ve memurlarından Osman Nuri Savuran’ın (1921-1962)Tokat Müzesi’nde yıllarca bekleyen eserinin gün yüzüne çıkarılması bize göre çok değerli bir çalışma. Dolayısıyla hemşerimiz, Dr. İç Mimar ve Çevre Tasarımcısı Çiğdem Arat Bilgen’e ne kadar teşekkür etsek azdır diye düşünüyorum.
Koç Üniversitesi,VEKAM(Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama Merkezi), Kültür ve Turizm Bakanlığı,Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü koordinesiyle gerçekleştirilen eserin basımı Pelin Ofset/ Ankara Pelin Ofset’te yapılmış.
Eser, tıpkıbasım olarak kabul edeceğimiz şekilde 30X42cm ebatlarında, beyaz parlak, kuşe kâğıda basılmış.105 yaprak ve 210 sahifeden oluşan defterde yapılarla ilgili 302 siyah-beyaz fotoğraf yer alıyor. Ancak eserde bazı sahifelerin boş ve numarasız olduğu görülüyor.
Eserin metin yazarlığını Çiğdem Arat Bilgen, editörlüğünü Zeynep Yasa Yaman, Mehtap Türkyılmaz yapmışlar.Dr. Çiğdem Arat Bilgen, bu değerli çalışmasını 1995 yılında elim bir kazada hayatlarını kaybeden rahmetli babası Memduh Arat ve rahmetli kardeşi Serkan Arat’a ithaf etmiş.
Eserin bir bölümüne Cumhuriyet Gazetesi yazarlarından Doğan Kuban’ın 27 Şubat 2015 tarihli gazetenin Bilim ve Teknoloji ekinde yer alan” Cumhuriyetin Amacı Neydi?” başlıklı bir makalesi konulmuş.
Sunuş bölümünden sonra Koç Üniversitesi VEKAM Direktörü Prof.Dr.Filiz Yenişehirlioğlu ’nun ,“Aidiyet ve Korumanın İlk Adımı:Belgelemek” başlığıyla bir ön söz yazısı konulmuş.
Eserin Giriş adı verilen bölümünde eser hakkında geniş bir bilgiye ulaşmak mümkün.Bu bölümde müzenin demirbaşına “Tokat Müzesi:Tarihi Yapılar,Eski Eserler ve Bölgeleri,Tokatlı Meşhurlar “ adıyla kaydedildiği belirtilmiş.
I. Bölümde “T.C.Kültür Politikaları ve Müzecilik Çalışmaları “ana başlığının altındaki alt başlıklarda Türk Ocakları ve Halk Evlerinde Tarih ve Müzecilik Çalışmaları, TürkOcakları, Halk Evleri ile ilgili aydınlatıcı bilgiler bulunuyor.II.Bölümde Tokat Müzesi ana başlığı ve alt başlıklarında Tokat Müzesi kurucu müdürü Halis Turgut Asarkaya (Cinlioğlu ) ,Tokat Müzesi Defteri Başmüellifi Mehmet Besim Karagülle, Tokat Müze Defteri 2.Müellifi Osman Nuri Savuran hakkında geniş bilgiler veriliyor.III. BölümdeTokat Müzesi Defteri: “TarihiYapılar, Eski Eserler ve Bölgeleri, Tokatlı Meşhurlar” tıpkıbasım yer alıyor.IV. Bölümde Değerlendirme ve Sonuç bulunuyor. Altbaşlıklarda ise , Teşekkür, Kaynakça, Tokat Müzesi Defteri İçerikTablosu, Tokat Müzesi Defteri bulunuyor.Bu bölümlerden sonra 37.sahifeden itibaren asıl deftere geçiliyor.
Aynı zamanda bu kitabı diğer birçok eserden özgün kılan bir diğer husus ise, kitabın metin bölümü haricinde internet üzerinden görülebilen ayrı bir bölümünün daha olmasıdır. Bu bölüme ise, eserin “İçindekiler” bölümünde yer alan qr kod üzerinden ya da yine aynı yerde yer alan bağlantı bilgilerini girerek VEKAM’ın web adresine bağlanarak ulaşmak mümkün.“Ek” kısmı olarak yer alan bu bölümde, “Tokat Müzesi Defterinde Tokat İl Merkezinde Değinilen Günümüzde Var Olan ve Var Olmayan Yapılara Genel Bir Bakış” başlığı altında, Dr. Çiğdem Arat Bilgen yapıları bütün yönleriyle incelemiş, yapıların mimarilerine detaylı bir şekilde analiz ederek, yapıların zaman içerisinde geçirdikleri restorasyonlara ise genel hatlarıyla değinmiştir. Ayrıca yapılara ait fotoğraf görselleri, plan çizimleri ve birçok yapıya ait görünüş çizimleri de bu bölüme dahil edilmiştir.
Dr. İç Mimar ve Çevre Tasarımcısı Çiğdem BİLGEN’i Tanıyalım
1980 yılında Tokat’ta doğmuştur. Evli ve iki çocuk annesidir. İlkokulu Gazi Osman Paşa İlkokulu’nda, ortaokulu Cumhuriyet Ortaokulu’nda (Ortaokulu birincilikle bitirerek ödülünü okulda düzenlenen törende babası Memduh Arat’ın elinden almıştır) ve lise öğrenimini Tokat Gazi Osman Paşa Süper Lisesi’nde tamamlamıştır. Çiğdem Bilgen lisans eğitimini Bilkent Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı bölümünde yapmıştır. Kelebek Mobilya A.Ş, Eczacıbaşı İntema A.Ş ve Koleksiyon Mobilya A.Ş.Genel Müdürlükleri’nde özel projeler departmanlarında proje yöneticisi olarakçalışmıştır.
2011 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Anabilim Dalına bağlı Mimarlık Tarihi Tezli Yüksek Lisans programına başlamış, 2014 yılında yüksek lisans eğitimini “Erken Cumhuriyet Dönemi’ne Ait Bir Kitap Taslağı: Tokat Kent Tarihi Çalışmaları Tokat Müzesi Örneği” başlıklı tez çalışması ile tamamlamıştır.
Aynı yıl, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Anabilim Dalına bağlı Mimarlık Tarihi ve Kuramı doktora programına girmeye hak kazanmıştır.“T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Arşivinde Yer Alan1943 İle 1973 Yılları Arasında Yapılmış Terfi Tezi Örneklerinin Mimarlık Tarihi Açısından Değerlendirilmesi” başlıklı doktora tezi ile 2020 yılında doktorasını bitirmiştir.
BİLGEN’in yüksek lisans tez çalışmasına bağlı olarak hazırladığı “Erken Cumhuriyet Dönemi Müzesine Ait Tarihi Bir Vesika: Tokat Müzesi Defteri” başlıklı eseri Koç Üniversitesi ve VEKAM Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından 2020 yılının Mart ayında yayınlanmıştır. BİLGEN’in ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılarda sunduğu bildirilerin yanısıra yine ulusal ve uluslararası dergilerde yer alan birçok makalesi de bulunmaktadır.
Sonuç olarak böyle bir eserin, Türk Kültür ve sanatı ile birlikte araştırmacıların istifadesine sunabilmenin yararının çok önemli olduğunu vurgulamak gerekir. Ayrıca neredeyse bir asra yakın saklı kalmış böyle bir hazinenin müellifleri Mehmet Besim Karagülle, Osman Nuri Savuran ve Tokat Müzesi kurucusu Halis Asarkaya’ya da (Cinlioğlu) geç de olsa bir vefa gerçekleştirilmiş oldu.
Teşekkürler bütün emeği geçen devlet kurum ve kuruluşları, Koç Üniversitesi ve değerli şahsiyetler ve de yıllarını bu çalışmaya vakfeden Dr.Çiğdem Arat Bilgen.
Son söz, dilerdim ki hazırlanan kitap kapağında defterin Tokat Müzesi demirbaş kaydıyla görünen asıl kapağı da orijinal şekliyle yer alsın.
*Türk-İslam Dünyasının ve değerli okuyucularımızın Mübarek Kurban Bayramını en kalb-i duygularla tebrik ediyor, esenlikler diliyorum. Diğer bir yazımızda buluşabilmek arzusuyla …