Güvenli İnternet Kullanımı ve Sosyal Ağlardaki Risklerden Korunma Yöntemleri
Günümüzde teknoloji hızlı bir şekilde gelişmektedir. Gelişen bu teknolojinin güncel kalmasını sağlayan kuşkusuz elektronik nesneler arasındaki iletişimi sağlayan internettir. İnternet doğru kullanıldığında birçok faydasının olacağı gibi bilinçsiz kullanıldığında da birçok riski doğurabilir.
İnternetin eğitim alanında kullanımı son zamanlarda daha da güçlenmiştir. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığımız, EBA‘nın (Eğitim Bilişim Ağı) zengin içeriği sayesinde çocuklarımızın istediği dersin kaynağına ulaşmasını sağlamıştır. Bunun yanında pek çok web sitesi eğitsel kaynak ve etkinlikleri ücretsiz sunmaktadır. Öğrenciler çevrimiçi kütüphanelerden yararlanarak proje hazırlama ve bilgilerini artırma olanağı bulmaktadır. Bilgi her geçen gün artmaktadır. Bu yoğun bilginin içinde işe yarar bilgiyi bulma becerisi devreye girmiştir. İşe yarar bilgiye ulaşmada ebeveynlerin bilgiyi vermekten ziyade yönlendirici rolü ön plana çıkmalıdır. Aksi taktirde çocuğun internette aradığı bilgiye ulaşma esnasında, ansızın uygun olmayan, kalpazanlık, uyuşturucu, alkol, çeşitli silahlar,, hırsızlık yolları vb. olumsuz örnekler içeren sitelerle karşılaşması olağan bir durumdur.
Dünya genelinde yapılan bir araştırmada internet bağımlısı çocukların çoğunlukla ilgisiz ailelerde yetiştiği saptanmıştır. Çocuklarımızın internette doğru bilgiye ulaşmasında rehberlik edildiğinde okul projeleri için araştırma yapmasını, eğitsel oyun oynamasını ve güvenli çevrimiçi etkinlikleri yapmasını sağlayabilirsiniz. Bu konuda en temel belirleyici unsur ailedir. Ailelerin çocuklarının internet kullanımına yönelik farklı tutumlar sergilemesi çocukların internete yönelik davranışlarını da etkileyebilmektedir.
Hatta ailelerinden gerekli desteği alamayan ve aileleriyle problem yaşayan çocuklar, yaşadıkları bu problemler nedeniyle kendilerini sanal dünyada ifade etmeye çalışmaktadırlar. Yine birçok araştırmacı ergen ya da genç bireylerde interneti kötüye kullanmaya neden olan etkenler arasında bireyin internet erişimine ailesi tarafından bir kontrol ya da engelin bulunmayışının da önemli bir etkisinin olduğunu belirtmiştir. Ancak Ebeveyn sürekli çocuğu çevrimiçi zaman geçirirken yanında bekleyememektedir. Ebeveynler çocuklarının her an uygunsuz içeriğe maruz kalmaktan korumak için Ebeveyn Kontrol Programları kullanabilir. Programlar sayesinde çocuğunuzun telefonlar veya bilgisayarlar ile geçirdiği zamanı kontrol etmek mümkündür. Yine internet sağlayıcıların sunduğu güvenli internet hizmetleri ile çocuklarınızın gezinti yapacağı siteleri belirleyebilir, yabancı kişiler ile temas kurmasının önüne geçebilirsiniz. Ek olarak ailelerin yapması gereken 3 temel eylem şunlardır:
İnterneti eğitim amaçlı kullanmaya yönlendirmelidir. Boş zaman geçirmek için sosyal aktivite imkânları sunmalıdır.
Çocukların sosyal ağ hesapları ebeveynleri tarafından kesinlikle düzenli olarak kontrol edilmeli, verilmiş olan önemli bilgiler varsa düzeltilmelidir. Paylaşılan fotoğraf ve bilgilerin paylaşıma uygun olup olmadığı ve tanımadıkları kişilerle haberleşmemeleri konusunda kesinlikle uyarılarda bulunulmalıdır.
İnternette paylaşılmaması gereken bilgilerden bazıları şunlardır
Özel hayata ilişkin bilgiler
Çocukların sosyal ağlardaki risklerden korunmasında en önemli görev ailelere düşmektedir ve riskler en aza indiren yöntemleri aşağıda belirtilmiştir.
Ziyaret edilebilecek siteler beraber belirlenmelidir.
Sosyal ağda sadece yayınlanması uygun olan bilgiler paylaşılmalıdır ve paylaşımlar düzenli olarak takip edilmelidir. Paylaşımların gizlilik ayarı yapılmalıdır.
Ebeveynler çocuklarının arkadaş listesin sık sık gözden geçirmelidir.
Asla tam olarak hiç kimseye güvenilmemelidir. Tanınmayan kişilerden gelen beklenmedik bağlantıları tıklamaktan kaçınılmalıdır.
Sosyal ağ hesaplarının kullanıcı adı şifreleri harf rakam ve özel karakterlerden oluşturulmalı.
Çocukların sosyal ağda geçirdiği zaman takip edilmeli ve sınırlama getirilmedir.
Ebeveyn ile çocuk arasından güvenli bir bağ oluşturulmalıdır. İster sanal ortamda ister gerçek hayatta olsun çocuk karşılaştığı olumsuz durumu her ne olursa olsun ebeveyn ile paylaşabilmelidir.
Yukarda verilen bilgiler ışığında yönlendirilen Çocuklar kendi otokontrol sistemlerini kurmaya başlayacaklardır. Anında gelen ileti, görüntüler ve bağlantıların kendilerine uygun olup olmadığına karar verebileceklerdir. Teknolojinin faydası olduğu kadar yanlış kullanıldığında zararı da olmaktadır. Teknolojinin faydalı olmasını sağlayan şey onu kullanan insandır. Nasıl ki başımız ağrıdığında bir tane hap içersek ağrı kesici olur, tüm kutudaki hapları içersek intihar olur. Bu anlamda teknoloji çocuklarımız tarafından doğru kullanılmadığı takdirde, istenmeyen durumlarla karşılaşılmasına, beklenmeyen tehdit ve tehlikelere maruz kalınmasına neden olabileceği unutulmamalıdır.
Murat URFALIOĞLU